Kiedy już zawiązujesz buty do biegania. Kiedy prawie przestajesz scrollować instagram i bierzesz się za naukę. Kiedy jesteś tak bardzo o krok od ustalenia długo odkładanej wizyty u lekarza… wtedy pojawia się ona: wymówka. – Zabiera całą motywację. Uderza ciebie w twarz i mówi, że nic dzisiaj nie zrobisz, bo ci się nie chce, bo możesz jutro, bo jeszcze nie przyszła na to pora.

Skąd się biorą wymówki?

Mechanizmem, jaki przyczynia się do powstawanie wymówek w naszym umyśle, jest dysonans poznawczy.

Dysonans poznawczy to uczucie przykrego napięcia, które pojawia się zawsze wtedy, gdy nasze zachowanie nie jest zgodne z naszymi wyobrażeniami, myślami i wartościami.

Weźmy na przykład Piotrka. – Dla Piotrka wartością jest zdrowie. Piotrek wie, że niedobrze jest spożywać cukier w nadmiernych ilościach. Jest on świadomy tego, że może to prowadzić do pogorszenia się jego stanu zdrowia i zachorowania na cukrzycę typu II albo do podwyższonego poziomu cholesterolu we krwi. Jednak Piotrek wypija codziennie dwie puszki coli (łącznie „zaledwie” 14 łyżeczek cukru).

I to jest właśnie przykład dysonansu poznawczego. To znaczy, że ktoś wie, że coś jest niezdrowe, ale nadal spożywa to coś w nadmiernych ilościach. Przez co jest niespójny ze swoim systemem wartości.

Jak to się ma do wymyślania wymówek?

My, ludzie bardzo lubimy być spójni we wszystkich działaniach, jakich podejmujemy się w swoim życiu.

Człowiek lubi działać racjonalnie i uchodzić za osobę, która jest rozgarnięta. Dlatego też, kiedy powstaje już dysonans poznawczy, często nieświadomie dążymy do jego zmniejszenia. Zmniejszamy dysonans tak, aby nasze działania były spójne z naszymi wartościami i dążeniami.

Dysonans poznawczy można zmniejszyć na dwa sposoby. – Albo poprzez zmianę zachowania. (Co jest trudne i wymagające czasu oraz chęci, dlatego rzadko się tego podejmujemy). Albo możemy po prostu wymyśleć jakąs chwytliwą wymówkę i nadal poruszać się w swojej wygodnej strefie.

Chcesz wiedzieć więcej?

Zapraszam Ciebie do odsłuchania powtórki live’a KONIEC Z WYMÓWKAMI, do której link znajduje się niżej. A tam posłuchasz, między innymi o tym, jak uporać się z wymówkami: nie chce mi się, od jutra oraz najpierw muszę coś w sobie zmienić, żeby móc się czym zając.

Zdjęcie: Christopher Burns, dzięki Unsplash